Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Şabanözü Cızlaması; özel amaçlı buğday unu, su, tuz ve sıvı yağ kullanılarak üretilen hamur işidir. Odun
ateşinde ve sacda pişirilir. Pişmiş Şabanözü Cızlaması, 50 - 60 cm çapında, 400 - 450 g ağırlığında, 1 - 2 mm
kalınlığındadır.
Şabanözü Cızlamasının pişirileceği oval şeklindeki sac, pişirme işlemi başlamadan önce odun külü ve su
karışımı ile sıvanır. Böylelikle sacın çok kızması engellenerek hamurunun yanması önlenir. Ayrıca yavaş pişme
sağlandığı için ürünün yumuşak ve tam pişkin yapıya sahip olması sağlanır.
Şabanözü Cızlaması, oda sıcaklığında 1-2 gün muhafaza edilebilir.
Şabanözü Cızlamasının geçmişi eskiye dayanır. Şabanözü ilçesinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahip
olup genellikle üzüm pekmezi, bal ve reçelle birlikte tüketilir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.
Üretim Metodu:
Şabanözü Cızlaması üretimi için gerekli olan bileşenlere aşağıda yer verilmektedir. Aşağıdaki bileşenlerden
yaklaşık 30 adet Şabanözü Cızlaması üretilmektedir.
5 kg özel amaçlı buğday unu
10 l su
100 g tuz
500 ml sıvı yağ
Elenmiş un ve tuz, derin kaba konur. Ilık su, yavaş yavaş dökülür ve sürekli karıştırılarak bulamaç kıvamında
sıvı bir hamur elde edilir.
Şabanözü Cızlamasının pişirileceği sacın alt kısmı, pişirme işlemi başlamadan 1-2 saat önce odun külü ve su
karışımı ile sıvanarak külleme yapılır ve kurumaya bırakılır. Bu işlem, cızlamayı yakmadan yavaş yavaş pişmesini
sağlamak için yapılır.
Külle sıvanan sac ocağın üzerine konur, ince odunlar ve kozalak (pir) kullanılarak ateş yakılıp sac kızdırılır.
Sac, hamurun yapışmaması için sıvı yağ ile yağlanır. Yağlama işlemi, coğrafi sınırda ”yağlağaç” adı verilen alet ile
yapılır. Yağlağaç 30-40 cm uzunluğunda ahşap bir çubuğun ucuna, 4-5 cm uzunluğunda ve birkaç kat halinde
yumuşak ve emici özelliği olan kumaşın bağlanması suretiyle yapılır.
Bulamaç kıvamındaki cızlama hamuru, yaklaşık 500 ml’lik miktarlarda kızgın sacın üzerine dökülür. Oklava
ile sacın üzerine ince bir tabaka halinde yayılır ancak sacın uç taraflarından sarkmasına özen gösterilir. Hamur
kabarmaya başlayıp açık kahverengi bir renk alıncaya kadar yaklaşık 2-3 dakika pişirilir. Coğrafi sınırda ”bükleğeç”
adı verilen ahşaptan yapılmış alet ile çevrilerek, hamurun diğer yüzü de aynı şekilde pişirilir.
Pişen Şabanözü Cızlamaları, sac üzerindeyken yağlağaç ile bir yüzü az miktarda yağlanır, bükleğeç ile yağlı
kâğıt veya tepsi üzerine konularak üst üste dizilir. Oda sıcaklığında 1-2 gün muhafaza edilebilir. Gıda ile temasa
uygun ambalajlarda satışa sunulur.
